Zingen met Astma
4 Vragen over hoe je om kan gaan met astma tijdens het zingen
Allereerst: ik ben geen dokter. In dit artikel ga ik dan ok niet claimen dat je astma kan verbeteren door te zingen of je medische tips geven hoe je je astma kan verbeteren. Ik ben een professionele zangeres EN mijn hele leven astmapatiënt.
Ik wil het hier hebben over hoe je met je astma om kan gaan tijdens het zingen aan de hand van vier vragen:
Vier vragen zingen met astma
1. Kan ik zingen met astma?
Astma is één ziekte, maar uit zich verschillend bij iedereen. De meeste mensen met astma kunnen zingen. Voor sommigen brengt dit nauwelijks problemen met zich mee, maar anderen hebben grote moeite met hun adem als ze zingen. Voor sommige mensen met een hele zware vorm van astma kan zingen zelfs onmogelijk zijn.
Zangles nemen
Wanneer je zangles neemt, krijg je vaak ook ademoefeningen. Het controleren van je adem is de basis van een goede zangtechniek. Luister altijd naar je eigen lichaam wanneer je ademoefeningen doet. Een docent kan misschien voor jou te ver gaan. Dat is geen probleem: neem wat rust en zie hoe ver JIJ kunt komen. Ik heb ook wel meegemaakt dat docenten juist iets té voorzichtig zijn vanwege mijn astma. Het is in ieder geval een goed idee om je docent te vertellen over je astma, zodat hij of zij de oefeningen op je kan aanpassen. Onthoud wel dat jij zelf de oefeningen gaat doen en dat het aan jou is om te voelen of ze goed voor je zijn!
2. Kan ik in een koor zingen met astma?
Ook hier geldt: ja, de meeste mensen met astma kunnen in een koor zingen. De uitdaging in een koor is dat er soms lange lijnen en lange noten zijn die je lang moet aanhouden zonder te ademen. Het is goed om te weten dat er zoiets bestaat als koorademhaling.
Koorademhaling: haal adem wanneer je het nodig hebt
Omdat je in een koor een partij met meerdere mensen zingt, kun je zorgen dat je om de beurt ademhaalt met de anderen in je stemgroep. Hierdoor kun je ook vaker ademhalen, zelfs binnen een woord als het nodig is.
Sommige dirigenten willen liever geen koorademhaling. Als de plekken waar zij aangeven dat je adem moet halen te ver voor je zijn, kun je alsnog wat adempjes ertussen smokkelen (zie TIP 1). Als je daar opmerkingen over krijgt, kun je met de dirigent gaan praten. Als er dan nog problemen blijven, dan is het misschien niet het juiste koor voor jou.
TIP 1: sla de medeklinker over
Beeld je in dat je in een koor de zin ‘De aarde is schitterend’ moet zingen. Na ‘is’ is je adem op, maar eigenlijk mag je daar niet ademhalen. Adem stiekem alsnog, maar val pas in na de ‘sch’ met ‘itterend’. Hierdoor valt je adem veel minder op.
TIP 2: leer je uitademing te controleren
Leer hoe je met ademsteun je uitademing kan controleren. Je kunt aanzienlijk langere lijnen zingen als je de ademsteun traint. Je kunt dit het beste doen met een zangdocent.
3. Wat heeft astmamedicatie voor effect op mijn stem?
Veel astma-inhalatoren KUNNEN als bijwerking een droge keel en schorre stem hebben. Zomaar stoppen met je medicatie is nooit een goed idee. Als je stemproblemen hebt en je denkt dat ze met je astmamedicatie te maken hebben, ga dan naar de dokter. Hij/zij kan checken of je astma echt de oorzaak is en dan voor zover mogelijk andere medicatie voorschrijven.
TIP 3: Gebruik een voorzetkamer
Overleg met je dokter of het een goed idee is om een voorzetkamer te gebruiken voor je puffer. Voorzetkamers kunnen het risico van bijwerkingen op de stem verminderen.
TIP 4: Water, water, water
Spoel altijd goed je mond en keel nadat je hebt gepuft. Daarnaast is veel water drinken ook gunstig Op deze website (Engels) staan nog meer goede tips: Astma.org advice about asthma and music
Onthoud dit: je stem kan alleen klinken, omdat je ook kan ademen. Ademen is zoveel belangrijker dan zingen.
Persoonlijk verhaal (probeer dit niet thuis)
Wat er kan gebeuren als je stopt met je medicatie om je stem te ‘redden’.
Er zijn een heel aantal zangdocenten die liever niet zien dat hun leerlingen astmamedicatie gebruiken (of soms zelfs überhaupt medicatie). Ik heb hier problemen mee gehad. Het gaat hier niet om één docent, maar om een aantal. Daarnaast zijn er ook de twijfels van medestudenten voor het gebruik van astmamedicatie. Natuurlijk, als je studeert om professioneel zanger(es) te worden, ben je bezorgder over een gezondere stem, dan over welk ander lichaamsdeel dan ook.
Luisteren naar anderen
Ik werd beïnvloed door mensen die vertelden dat astmamedicatie slecht is voor de stem. Daarom gebruikte ik mijn inhalator uiteindelijk nog maar één keer per dag. Ik had nog wel aan mijn dokter gevraagd, of dat ok was. Volgens hem was dat het. Hij was niet de beste huisarts voor mij. Ik had periodes van vier weken waarin ik me benauwd voelde. Ik begon te denken dat dit normaal was.
Leeftijd van je longen: 74
Dit was totdat ik een andere huisarts kreeg vanwege een verhuizing. Deze dokter riep me op voor een longfunctietest. Die ging niet zo goed. De assistent vertelde me dat ik dezelfde longcapaciteit had als een 74-jarige. Terwijl ik pas 25 was. Ze vertelde me: de medicatie in jouw inhalator werkt maar voor 12 uur. Als je dat dus maar één keer per dag neemt, is dat nooit genoeg.
Na een paar bezoeken aan de longarts en acht keer de medicatie die ik voorheen nam, waren mijn longen weer in normale conditie voor mijn leeftijd. Met mijn longarts heb ik overlegd om de medicatie daarna te halveren (nog steeds vier keer zoveel) en nu gaat het al jaren veel beter!
TIP 5: Luister naar jezelf en naar je dokter
Luister niet naar je zangdocent (of collegazangers) als ze voor doktertje spelen. Als ze iets opmerken waarvan jij denkt dat ze misschien wel gelijk hebben, ga dan naar een dokter om dit na te laten kijken. En doe anders net alsof je luistert.
4. Hoe kan ik met mijn astma omgaan tijdens het zingen?
Zoals ik eerder zei, kan het je helpen om een goede zangtechniek te leren als je astma hebt. Je leert dan zingen met minder inspanning, zodat je geen energie verspilt.
Er zijn dagen dat je astma erger zal zijn, bijvoorbeeld als je aan het herstellen bent van een aanval of verkoudheid of als je last hebt van allergieën. Naast je rescuemedicatie te nemen, zijn er nog een aantal dingen die kunnen helpen.
De onderstaande tips komen uit mijn eigen ervaring. Voor jou kan het anders werken. Het beste advies voor jou kan misschien zijn om een paar dagen niet te zingen of makkelijker repertoire te zingen. Het is ook proberen wat het beste werkt voor jou.
TIP 6: Neem rust
Maak je oefensessie een intervaltraining: neem regelmatig korte pauzes en drink daarin wat water.
TIP 7: Maak je ademhalingsspieren los
In slechtere astmaperiodes, zit mijn adem vast. Hierdoor voelen de in- en uitademing verkrampt en daardoor verlies ik de lenigheid die ik nodig heb om intensieve stukken te zingen. Het is een beetje alsof je je fietsband oppompt met een nauwe buis: er komt te veel luchtdruk op je stembanden. Daardoor kunnen ze niet vrij trillen.
Ik probeer dan altijd mijn ademhalingsspieren los te maken door mijn bovenlichaam, mijn schouders, mijn armen en mijn heupen te bewegen. Ook de hijgendehondoefening kan helpen om het middenrif los te maken. De Accentademhalingmethode werkt ook. De oefeningen in die methode zorgen ervoor dat je ademhalingsspieren flexibel blijven, maar niet slap worden. De oefeningen genezen je longen niet, maar kunnen wel verlichting geven.
Leer meer over ademhaling tijdens het zingen in deze video (Engels):
TIP 8: de relatie tussen zenuwen/stress en benauwdheid
Ik heb ook last gehad van een vaste adem als ik zenuwachtig of gestrest was. Op een gegeven moment werd ik daardoor zelfs zenuwachtig om zenuwachtig te worden en zo kwam ik in een vicieuze cirkel van spanning en benauwdheid. Er is geen simpele oplossing om niet meer nerveus te zijn. Toch hielp het voor mij al dat ik mij realiseerde dat mijn astma slechter werd vanwege de zenuwen. Voor een uitvoering neem ik dan ook vaak preventief rescuemedicatie.
Lees meer over zingen met astma:
Geïnteresseerd in zangles?
Boukje helpt je om manieren te vinden om beter te zingen.
Blogs in the categorie: zingen
Bij benadering zuiver
Ïk kan niet zingen, hoor! Ik durf mijn mond niet open te doen met het geluid dat eruit komt.” Dit is wat veel mensen denken voordat ze op zangles gaan. (Lees ook mijn vorige blog.) We willen allemaal zo perfect klinken als onze favoriete artiesten, met net zo’n mooie stem. Maar ook zij offeren soms hun techniek een beetje (of wat meer) hun techniek of intonatie op voor bijvoorbeeld de boodschap van het lied of hun unieke stemgeluid.
Beginnen met zanglessen: zes hindernissen
Beginnen met zanglessen: zes hindernissen In mijn zanglessen zie ik veel verschillende mensen en dat maakt het lesgeven heel erg boeiend. De meeste van mijn
Wat geeft dat geknepen gevoel als ik zing?
Veel beginners hebben een geknepen gevoel in hun stem als ze zingen. Het kan voelen alsof de keel dicht zit en het zingen kan pijn in de keel geven. Hoe hoger de noot, hoe erger de keel dicht knijpt. Zingen wordt zo een vervelende aangelegenheid. Dit terwijl zingen juist vrij en ontspannen zou moeten voelen, toch?