In mijn zanglessen zie ik veel verschillende mensen en dat maakt het lesgeven heel erg boeiend. De meeste van mijn leerlingen hebben wel veel gezongen, maar nog nooit eerder zanglessen gehad. Er komen veel nieuwe indrukken op je af als je begint met zanglessen en daarom is het logisch dat je ook wat problemen tegenkomt tijdens de lessen of bij het oefenen thuis. Dit kan je remmen in je vooruitgang en dat werkt ontmoedigend.
Het is mijn taak als docent om je erop te wijzen waardoor je ontmoedigd raakt. En om je alvast voor te bereiden op wat voor hindernissen je kunt tegenkomen, heb ik hier zes van de meest voorkomende opgeschreven.
Het gaat hier dus niet om technische hindernissen, zoals pijn bij het zingen, veel lucht op de stem of hoge noten niet kunnen halen. Daarvoor neem je de zangles. Het gaat hier om wat er daarnaast gebeurt.
Bijna iedereen die voor het eerst op zangles komt, heeft wel een lied of zanger die als voorbeeld dient voor wat ze willen bereiken. En vaak zijn dit moeilijke stukken of ontzettend goede artiesten. Dit kan heel veel inspiratie geven om zelf ook aan de slag te gaan, maar het kan je ook te hoge verwachtingen van jezelf geven. Professionele zangers hebben jarenlang (nee, niet twee maanden of tien lessen) iedere dag gestudeerd om de moeilijkste stukken te kunnen zingen.
In zanglessen kun je ontzettend veel leren. Zangtechniek en zuiver zingen bijvoorbeeld is voor de meeste mensen goed te leren met de juiste instructies en oefening. Je kunt al heel snel verbetering merken, maar je zingt niet van de ene op de andere dag alles perfect. (En de spoiler die je wist dat zou komen: dit wordt ook nooit perfect.)
Een kind dat leert lopen, leert dat ook niet door een marathon te rennen, maar begint met van de tafel naar de bank twee stappen verderop te lopen. Stel daarom je niet meteen als doel om jouw favoriete stuk of nummer te zingen als dit nog erg moeilijk is, maar oefen eerst om naar de keukentafel te lopen. Ik als docent kan je helpen met stukken te kiezen die goed bij je ontwikkeling passen. Ondertussen kun je natuurlijk nog zoveel luisteren naar je favoriete nummers als je wilt.
Een vraag die ik veel krijg, is: wat voor muziek past er bij mijn stem? Er is ontzettend veel prachtige muziek gemaakt om te zingen. Soms raken leerlingen geobsedeerd door het zoeken naar wat de beste muzieksoort voor hun stem is. Iedere les hebben ze thuis weer twee nieuwe dingen geprobeerd die waarschijnlijk veel beter passen dan het vorige lied dat we deden. Het oude lied is afgeschreven, terwijl er zeker nog aan te werken was. In plaats van zich vast te bijten op één stuk, raken ze overweldigd door de mogelijkheden.
Er zijn zoveel facetten waar je aan kunt werken: zingen met minder lucht, wat doe je met je mond, hoe kun je een muzikale lijn zingen, wanneer haal je adem, etc. Aangezien je maar op één ding tegelijkertijd kunt focussen, moet je dit ook allemaal apart leren. En daarna moet je ook nog leren om alles wat je apart hebt geleerd, tegelijkertijd te kunnen. Ieder lied heeft zijn eigen uitdagingen en je kunt zeker meerdere lessen bezig zijn met een lied voordat je het onder de knie hebt.
Je gaat naar zangles om mooier te leren zingen. Lelijk zingen, daar wil je juist van afkomen. We hebben vaak een vrij vast beeld in ons hoofd van wat een mooie zangstem is en dat beeld willen we ook uitdragen als we zingen. Alleen mensen die net beginnen met zingen, hebben maar een kleine woordenschat aan zangklanken en kunnen nog niet kiezen wat voor klank zij willen gebruiken.
Bovendien hebben mensen ook een natuurlijke klankkleur. Verschillende kenmerken hebben invloed daarop, zoals de grootte en vorm van de mond, neus en keelholte en de positie van de tong en de kaak. Het is mogelijk om met zangtechniek nieuwe kleuren in de stem te ontdekken.
Stel je hebt in je hoofd dat een mooie stem een heel vol en groot geluid heeft, maar van jezelf heb je een zachtere, schellere stem. Als je zingt, ga je dan proberen om heel vol te klinken, maar omdat je nog geen grote zangwoordenschat hebt, kun je hier nog geen strategie in kiezen. Je zingt dus de hele tijd onbewust hetzelfde.
In de zangles leer je om je stem als instrument te gebruiken. Je ontdekt de verschillende klanken die je stem heeft. Deze passen soms niet in wat jij in je hoofd hebt als ‘mooi’. Maar om keuzes te kunnen maken in hoe je wilt zingen, moet je zo veel mogelijk kanten van je stem gebruiken. Zo kan je in het ene, treurige lied bijvoorbeeld ronder zingen, terwijl je in het andere boze lied je schellere geluid kunt gebruiken.
De stem is zo ongelooflijk expressief dat het zonde is om je te limiteren tot wat jij denkt dat een goede klank is.
Wat ik vaak hoor in de lessen als we iets nieuws aan het proberen zijn is: “Ja, maar ik moet dit gewoon kunnen.” Terwijl het hele punt waarom iemand bij mij lessen neemt, is om iets te leren kunnen. Om iets te leren moet je proberen en oefenen. Iets snappen is niet meteen iets kunnen.
Als je jezelf blijft afstraffen tijdens het leerproces, kan dit verschillende gevolgen hebben. Hoe strenger je op jezelf bent dat iets niet direct lukt, hoe meer je daarop gefocust bent in plaats van wat je aan het leren bent. Zingen kan onder druk van zelfopgelegde straf een stressvolle ervaring worden. Dit kan leiden tot slechtere prestaties en een verminderde capaciteit om te leren en informatie te onthouden.
Verder kan het je motivatie verminderen om te blijven leren. Je kunt het gevoel krijgen dat je nooit goed genoeg bent en dat je nooit de gewenste resultaten zult behalen, waardoor je minder gemotiveerd bent om door te gaan met leren.
In plaats van jezelf af te straffen, is het beter om fouten te zien als een natuurlijk onderdeel van het leerproces en als kansen om te groeien en te verbeteren. Het is belangrijk om jezelf aan te moedigen en te belonen voor je inspanningen, zelfs als je nog niet het gewenste resultaat hebt bereikt. Door jezelf te belonen en te erkennen voor wat je hebt geleerd en bereikt, zul je gemotiveerder en zelfverzekerder zijn en beter in staat zijn om te blijven leren en groeien.
Het kan al moeilijk genoeg zijn om de tijd te vinden om te oefenen. Daarom is het handig om je tijd tijdens het oefenen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. In het begin heb je nog niet zo veel tools om te oefenen, die krijg je gedurende de tijd dat je les hebt. Maar wat in ieder geval niet goed werkt, is om stukken alleen maar volledig door te zingen. Als je 20 minuten de tijd hebt om te oefenen, kun je beter alleen het refrein oefenen dan het hele lied. Als je wel een uur de tijd hebt, dan heeft het meer zin om ieder couplet 20 minuten te doen en dan het refrein 20 minuten.
Iets leren kost moeite en energie. Het kost ons brein energie om informatie te verwerken, op te slaan en opnieuw op te roepen. Daarnaast kan het leerproces mentaal en fysiek vermoeiend zijn, vooral als we ons moeten concentreren op een bepaald onderwerp of vaardigheid gedurende langere tijd.
Ik hoor vaak in de lessen: “Het lukt nu niet, want ik ben te veel aan het nadenken.” Daarna willen ze het liefst stoppen met de oefening. Meestal zijn mensen juist aan het concentreren op het goede onderwerp. Stoppen met de oefening is dan zonde. Maar omdat het leren in het begin meer moeite kost en omdat mensen ook willen dat iets direct lukt (zie punt 4), geven ze de oefening op.
Je hebt ook geen inspiratie of motivatie op het moment zelf nodig om een oefening te doen, je moet het gewoon doen als je vooruit wilt komen. Herhaling en consistentie zijn essentieel voor het versterken van de neurale verbindingen in onze hersenen die betrokken zijn bij het leren en uitvoeren van vaardigheden.
Het is dus belangrijk om het oefenen te blijven volhouden, zelfs als het saai of vermoeiend lijkt. Je kunt dan uiteindelijk meer en daarvan krijg je de inspiratie en motivatie om nieuwe stukken uit te proberen.
Feedback ontvangen en doelen stellen per oefening kan het oefenen al een stuk leuker maken. En natuurlijk kun je ook pauzes inlassen als je de oefening een aantal keer hebt herhaalt.
Muziektheorie is een enorm breed onderwerp. Als je nog nooit eerder muzieklessen hebt gehad, dan kan muziektheorie angstaanjagend klinken. Je wilt gewoon lekker zingen en naar muziek luisteren en niet bezig zijn met complexe theorie. Daarbij kost het ook weer extra tijd om muziektheorie te leren en het is al moeilijk genoeg om in je drukke week tijd te vinden om het zingen te oefenen. Het is dus ook niet gek dat leerlingen bij mij aangeven dat ze niet geïnteresseerd zijn in het leren van muziektheorie.
Toch wil ik een lans breken voor de muziektheorie, want het is een belangrijk onderdeel is van het begrijpen en maken van muziek. Het kan helpen bij het begrijpen van melodieën, harmonieën en ritmes, en het kan je helpen om beter te communiceren met andere muzikanten. Het kan ook helpen bij het creëren van je eigen muziek en het verbeteren van je algemene muzikale vaardigheden. Met de juiste begeleiding en middelen kan het leren van muziektheorie waardevolle ervaring zijn voor elke muzikant.
Als je geen ervaring hebt met muziek maken, is de kans groot dat je op zoek bent naar gemakkelijke, toegankelijke en leuke zanglessen voor volwassenen. Wat als je deze ervaring zou kunnen delen met gelijkgestemden? Mensen die graag leren in een open omgeving zonder druk om te presteren voor de docent.
Herken je jezelf hierin, dan zijn de groepszanglessen van Studio MusicalMente de nieuwe vorm voor jou!
Wij geloven erin dat iedereen zijn muzikaliteit kan verbeteren. We brengen uitdaging in de muziekles, zodat je altijd iets nieuws leert, ongeacht of je beginner bent of gevorderd.
